مگس پران چشم چیست؟ دلایل، نشانه ها و درمان
مگس پران ها بسیار شایع هستند و معمولاً دلیلی برای زنگ خطر یک بیماری نیستند. هرچند ممکن است نشانه یک بیماری چشمی رو به رشد یا جدی باشند. آنها به شکل نقاط کوچکی جلوی دید شما ظاهر می شوند که در دامنه دیدتان حرکت می کنند. ممکن است زمانی که به چیز روشنی مثل کاغذ سفید یا آسمان آبی نگاه می کنید، آشکار شوند. احتمالاً این نقاط شما را اذیت می کنند اما نباید دیدتان را مختل کنند.
اگر مگس پران های بزرگی در دیدتان دارید، می توانند سایه اندکی روی دید شما بیندازند. اما این اتفاق احتمال دارد فقط در نورهای خاصی رخ دهد. شما می توانید یاد بگیرید که با آنها زندگی کنید و آنها را نادیده بگیرید. ممکن است به مرور زمان کمتر به آنها توجه کنید. فقط گاهی به اندازه ای بد می شوند که نیاز به درمان دارند.
مگس پران ها چه علائمی دارند؟
اسم مگس پران ها گرداگرد درون چشم حرکت می کنند و وقتی سعی می کنید روی آنها متمرکز شوید و یا مستقیماً به آنها نگاه کنید، مثل تیر از تفنگ در آمده دور می شوند.
مگس پران ها اشکال مختلفی دارند:
- نقاط سیاه یا خاکستری
- خطوط کوتاه مارپیچ
- رشته های طناب مانندی که می توانند پر از برجستگی و تقریباً شفاف باشند.
- تور مانند
- حلقه ای
به محض اینکه بروز کنند، به طور کامل از بین نمی روند. اما به مرور زمان توجه شما به آنها کم می شود.
مگس پران ها به چه علتی به وجود می آیند؟
اغلب آنها تکه های کوچکی از پروتئین به نام کلاژن هستند که بخشی از ماده ژل مانند در پشت چشم شما به نام زجاجیه می باشند. با افزایش سن، رشته های پروتئینی که زجاجیه را تشکیل می دهند، به نوارهای باریکی تبدیل می شوند که در کنار یکدیگر قرار می گیرند. سایه هایی که این رشته ها روی شبکیه شما ایجاد می کنند، همان مگس پران ها هستند.
درمورد آناتومی چشم انسان و اجزای آن، این مطلب رو بخوانید. اگر جرقه ای می بینید، به این دلیل است که زجاجیه از شبکیه خارج شده است. اگر آنها تازه هستند یا به طور چشمگیری تغییر کرده اند و یا ناگهان شروع به برق زدن کرده اند، در اسرع وقت به چشم پزشک خود مراجعه کنید. این تغییرات می توانند در هر سنی اتفاق بیفتند، اما معمولاً بین سنین 50 تا 75 سالگی رخ می دهد. اگر نزدیک بین باشید یا جراحی کاتاراکت (آب مروارید) انجام داده باشید، به احتمال زیاد آنها را دارید.
این اتفاق نادر است، اما مگس پران ها می توانند در موارد زیر هم به وجود آیند:
- التهابات خلفی چشم
- رتینوپاتی دیابتی
- رسوب های کریستال مانند که در زجاجیه تشکیل می شود.
- جراحی
اختلالات جدی چشمی که با این بیماری در ارتباط هستند
- جدا شدن شبکیه
- پارگی شبکیه
- خونریزی در زجاجیه
- زجاجیه یا شبکیه ملتهب به دلیل عفونت یا بیماری خود ایمنی
- تومورهای چشمی
گاهی اوقات در انواعی از سر دردهای میگرنی، نقاط جرقه زننده ای در جلوی چشم ها ظاهر می شوند که این مسأله مربوط به ماهیت میگرن است و ارتباطی با مگس پران ندارد. چیزی که ممکن است شبیه مگس پران باشد، هاله بینایی است که می تواند با سر درد میگرنی بروز کند. این اتفاق می تواند شبیه چیزی باشد که وقتی چشم تان را به زیبابین می گذارید، می بینید. زیبابین یا کالیدوسکوپ وسیله ای شامل دایره ای از آینه ها و اشیای رنگی است که بازتاب نور در آن ها، الگوهای رنگی متفاوت و جالبی را پدید می آورد. حتی ممکن است این هاله حرکت کند که گاهی 30 دقیقه یا کمتر طول می کشد و ممکن است بینایی هر دو چشم را درگیر کند، اما معمولاً بر طرف می شود.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
اگر فقط چند مگس پران دارید که با گذشت زمان تغییر نمی کنند، نگران نباشید. اما از آنجا که آنها می توانند نشانه یک بیماری تهدید کننده جدی بینایی باشند، بسیار مهم است زمانی که متوجه موارد زیر شدید، در اسرع وقت به متخصص مراجعه کنید:
- افزایش ناگهانی تعداد مگس پران ها
- احساس جرقه یا نور شدید در چشم
- از دست دادن بینایی جانبی
- تغییراتی که به سرعت پدید می آیند و با گذشت زمان بدتر می شوند.
- مگس پران هایی که بعد از عمل جراحی چشم یا ضربه به چشم ایجاد می شوند.
- چشم درد
چگونه درمان می شود؟
درمان این بیماری به دلایل زمینه ای آن بستگی دارد. بعضی از آنهایی که خوش خیم و بی خطر هستند، تقریباً نیاز به درمان پزشکی ندارند. اما اگر اذیت تان می کنند و بینایی شما را تضعیف کرده اند، روش های زیر برای درمان وجود دارند:
آنها را نادیده بگیرید
گاهی اوقات بهترین درمان این است که هیچ کاری نکنید. در بسیاری موارد مگس پران ها خود به خود محو یا ناپدید می شوند. اگر محو نشدند، مغز می آموزد آنها را نادیده بگیرد. در نتیجه دید شما کم کم سازگار می شود و زیاد به آنها توجه نمی کند. گاهی سعی کنید آنها را از حوزه دید خود خارج کنید. چشم تان را حرکت دهید – این کار مایع را به اطراف جا به جا می کند.
به بالا و پایین نگاه کنید؛ که معمولاً بهتر از به چپ و راست نگاه کردن است.
جراحی ویترکتومی
اگر تعداد مگس پران ها آنقدر زیاد باشد که جلوی بینایی شما را گرفته باشد یا علائم شدید داشته باشند، ممکن است چشم پزشک عمل جراحی ویترکتومی را انجام دهد (عمل جراحی ای که همه یا بخشی از زجاجیه چشم را با یک برش کوچک بر می دارد).
وی زجاجیه را از چشم خارج و آن را با محلول نمکی جایگزین می کند تا شکل چشم حفظ شود. سپس بدن شما زجاجیه بیشتری تولید می کند که در نهایت جایگزین این محلول خواهد شد. زجاجیه یک ماده شفاف و ژل مانندی است که شکل چشم را گرد نگه می دارد. اگرچه ویترکتومی روش مؤثری است، اما ممکن است برای همیشه مگس پران ها را از بین نبرد و هنوز احتمال تشکیل دوباره آنها وجود دارد. به ویژه اگر این جراحی سبب خونریزی یا ضربه شود.
لیزردرمانی
در این روش، لیزر مگس پران ها را هدف قرار می دهد و سبب می شود آنها تکه تکه شوند و در نتیجه حضورشان کمتر شود. اگر هدف لیزر به درستی انتخاب نشود، ممکن است به شبکیه آسیب بزند. از آنجایی که این روش هنوز آزمایشی است، روش درمانی ای نیست که ترجیح داده شود.
صحت علمی مطالب موجود در مقاله توسط جناب آقای دکتر محمد سالار ظاهریانی، جراح و متخصص چشم تأیید شده است.
ترجمه و گردآوری: سیمین بافنده
منابع:
- https://www.webmd.com/eye-health/benign-eye-floaters
- https://www.healthline.com/health/how-to-get-rid-of-eye-floaters#takeaway
