آبله میمونی و راه های انتقال آن، این نوع آبله چه خطراتی به دنبال دارد؟

آبله میمونی چیست؟

آبله میمونی یک بیماری نادر است که در اثر عفونت با ویروس آبله ایجاد می شود. این ویروس بخشی از همان خانواده ویروس‌هایی است که باعث بروز آبله می‌شود. علائم این بیماری شبیه علائم آبله است، اما خفیف تر. این بیماری به ندرت کشنده است و همچنین باید به این نکته پرداخت که این نوع آبله با آبله مرغان ارتباطی ندارد. آبله میمونی در سال 1958 در میمون هایی که برای تحقیق نگهداری می شدند، کشف شد.

با وجود نامگذاری “آبله میمون”، منبع بیماری ناشناخته باقی مانده است. با این حال، میمون‌ها ممکن است حامل ویروس باشند و افراد را آلوده کنند. میزبان طبیعی این ویروس معمولا، گونه های مختلف جانوری حساس به این نوع آبله شناسایی شده اند. این حیوانات شامل سنجاب‌های درختی، موش‌های صحرایی گامبیایی ، میمون ها و سایر گونه‌ها می‌باشند. اولین مورد انسانی این بیماری در سال 1970 ثبت شد. قبل از شیوع این بیماری در سال 2022، این نوع آبله در چندین کشور آفریقای مرکزی و غربی گزارش شده بود. پیش از این، تقریباً تمام موارد آبله میمونی در افراد خارج از آفریقا با سفرهای بین المللی به کشورهایی که این بیماری معمولاً در آنها رخ می دهد یا از طریق حیوانات وارداتی مرتبط بود. این موارد در چندین قاره رخ داده است.

منشاء بیماری

آبله میمونی یک بیماری نادر است که توسط ویروس ها ایجاد می شود. با تب، تورم غدد لنفاوی و بثورات گسترده مشخص می شود. بثورات باعث ایجاد ضایعات زیادی در صورت و اندام ها می شوند. بیشتر موارد مبتلا به این نوع آبله در مرکز و غرب آفریقا رخ می دهد.

این بیماری در ایالات متحده نادر است، اگرچه چند مورد تایید شده در سال 2021 وجود داشته است. این آبله نیز یک بیماری مشترک بین انسان و دام است. این بدان معنی است که می تواند از حیوانات به انسان منتقل شود و بالعکس. همچنین می تواند از یک انسان به انسان دیگر نیز منتقل شود. برای آشنایی با علل، علائم و تشخیص این بیماری به ادامه مطلب مراجعه کنید. این مقاله همچنین توضیح می دهد که این نوع آبله چگونه گسترش می یابد و چگونه می توان آن را درمان کرد.

این بیماری چه علائمی دارد؟

علائم آبله میمونی ممکن است 5 تا 21 روز پس از مواجهه فرد بیمار با شما شروع شود. زمان بین قرار گرفتن در معرض و بروز علائم، دوره کمون نامیده می شود. علائم این بیماری 2 تا 4 هفته طول می کشد و ممکن است شامل موارد زیر باشد :

• تب
• بثورات پوستی
• سردرد
• دردهای عضلانی و کمردرد
• لرز
• خستگی
• تورم غدد لنفاوی

حدود 1 تا 4 روز پس از شروع تب، بثورات پوستی شروع می شود. بثورات این نوع آبله اغلب ابتدا روی صورت، دست ها یا پاها ظاهر می شود و سپس به سایر قسمت های بدن سرایت می کند. دانه های ایجاد شده بر اثر این بیماری مراحل زیادی را طی می کنند. لکه های صاف تبدیل به تاول می شوند.

سپس تاول ها چرکی می شوند، پوسته پوسته می شوند و طی یک دوره 2 تا 4 هفته ای می ریزند. زمانی که علائم بیماری را دارید می توانید باعث انتشار آن شوید. بنابراین از زمانی که علائم بیماری شروع می شود تا زمانی که بثورات و تاول های خشک و پوسته پوسته بهبود یابد دوره طولانی را طی خواهید کرد. در صورت مشاهده هر یک از علائم این بیماری به پزشک مراجعه کنید.

ویروس آبله میمونی چگونه انتقال می یابد؟

ویروس ناشی از این بیماری از طریق تماس نزدیک با حیوان یا فرد آلوده پخش می شود. این بیماری از طریق موارد مختلفی سرایت می کند. چند مورد از مهم ترین مواردی که باعث انتقال بیماری می شوند، عبارتند از :

• تماس مستقیم با بثورات پوستی، دلمه یا مایعات بدن فرد مبتلا به این نوع آبله.
• تماس نزدیک طولانی مدت (بیش از چهار ساعت) با قطرات تنفسی یک فرد آلوده. این مورد شامل تماس جنسی هم می شود.
• تماس با لباس، ملحفه، پتو یا سایر موادی که در تماس با بثورات یا مایعات بدن یک فرد آلوده بوده است.
• یک فرد باردار آلوده می تواند این ویروس  را به جنین منتقل کند.
• این نوع آبله از طریق حیوانات نیز به فرد منتقل می شود، مانند :
• نیش یا خراش حیوان
• تماس مستقیم با مایعات بدن یا راش حیوانات مبتلا به این بیماری

در این میان به سه مورد از اصلی ترین راه های انتقال این نوع آبله می پردازیم که شامل:

سه راه اصلی برای ابتلا به این بیماری وجود دارد: 1. تماس مستقیم پوست به پوست با فرد آلوده، 2. لمس سطوح، اشیاء یا پارچه های آلوده، و 3. تماس با ترشحات تنفسی مانند خلط. در ادامه به توضیح هر یک از راه های شیوعی که در بالا ذکر شد خواهیم پرداخت.

تماس مستقیم پوست به پوست با فرد آلوده

راه غالب برای ابتلا و انتشار این نوع آبله، لمس یک فرد آلوده است که دارای بثورات، دلمه، ترشحات یا ضایعات روی پوست است که می‌تواند شبیه یک جوش ریز یا یک برآمدگی پر از چرک باشد. اما در آغوش گرفتن یا حتی دست دادن با یک فرد دارای این نوع بیماری لزوماً به معنای ابتلای فرد به ویروس نیست. برای انتقال بیماری به تماس پوستی بیشتری نیاز است.

تاکنون، اکثر افرادی که در ایالات متحده به این ویروس مبتلا شده اند، مردانی هستند که رابطه جنسی با مردان دیگر را گزارش کرده اند، اگرچه مشخص نیست که آیا انتقال در این جوامع در طول فعالیت های دیگر مانند در آغوش گرفتن، مهمانی و غیره نیز رخ می دهد یا خیر.

 بثورات پوستی ناشی از این بیماری و انتقال آن

دکتر جسیکا جاستمن، اپیدمیولوژیست و پزشک بیماری های عفونی در دانشکده بهداشت عمومی کلمبیا میلمن، گفت: « در صورتی که به فردی که دارای بثورات پوستی ناشی از این بیماری باشد دست دهید، احتمال انتقال ویروس به فرد وجود دارد. دست دادن با تماس جنسی یکسان نیست. وقتی به کسی دست می دهید زمان این دست دادن آنقدر کوتاه است که برای من معنی ندارد که این عامل در واقع راهی برای انتقال باشد.» سازمان بهداشت جهانی در ماه ژوئیه پیشنهاد کرد که افراد مذکری که رابطه جنسی دارند باید از انجام این کار خودداری کنند، زیرا این عامل می تواند یکی از عوامل انتقال این ویروس باشد.

به گفته دکتر بری پیر، پزشک داخلی ،گاهی اوقات تماس بدنی با فرد آلوده (به غیر از رابطه جنسی) برای بیمار کردن شما کافی نیست. با این حال، شستن مکرر دست ها، به خصوص قبل و بعد از غذا خوردن، ضرری ندارد. به هر حال، ما هنوز در میانه یک بیماری همه گیر مرگبار هستیم. (بیش از 300 نفر همچنان هر روز بر اثر کووید در ایالات متحده می میرند.). همچنین بهتر است از سایر فعالیت‌هایی که شامل تماس نزدیک و پوست به پوست طولانی‌مدت می‌شوند، برای مدتی خودداری کنید.

لمس سطوح، اشیاء یا پارچه های آلوده

داده‌های کافی برای اطلاع دقیق از احتمال ابتلا به این نوع آبله با لمس سطوح یا مواد آلوده وجود ندارد، اما یک مطالعه جدید از آلمان که در ژوئن در مجله Eurosurveillance منتشر شد، نشان می‌دهد که ویروس واقعاً روی سطوح مختلف زنده می‌ماند.

اما در رابطه با ماندگاری این ویروس روی سطوح مطالعه خاصی صورت نگرفته است.  با این حال محققان اتاق های بیمارستان دو بیمار مبتلا به آبله میمونی (هر دو مرد در 30 سالگی) را در روز چهارم بستری آنها در بیمارستان پاکسازی کردند و DNA این ویروس را روی تمام سطوح و موادی که بیماران لمس کردند، با بالاترین بار در حمام و صندلی توالت پیدا کردند. همچنین یک مطالعه جداگانه در سال 2020 نشان داد که یک پرستار در بریتانیا در سال 2018 پس از دست زدن به رختخواب آلوده یک بیمار، با وجود پوشیدن لباس یکبار مصرف و دستکش، به این بیماری مبتلا شد.

مشخص نیست که این ویروس چه مدت روی سطوح مختلف زنده می ماند، اما محققین می گویند که ویروس های ارتوپاکس به طور کلی می توانند هفته ها یا ماه ها در محیط های خانگی زنده بمانند، و مواد متخلخل مانند ملافه و لباس ممکن است این میکروب ها را برای مدت طولانی تری نسبت به مواد غیر متخلخل مانند پلاستیک و یا فلز نگهداری کنند. یک مطالعه نشان داد که ویروس این نوع آبله زنده در خانه یک فرد آلوده به مدت 15 روز پس از ترک آنجا زنده مانده بود. به طور کلی، ویروس در محیط های تاریک، خنک و کم رطوبت بیشتر عمر می کند.

مدت زمان ماندگاری ویروس روی سطوح

با این حال، کارشناسان متقاعد نشده اند که دست زدن به سطوح آلوده یک ابزار موثر انتقال است. هازرا گفت که : « اگر چنین بود، داده‌ها تا به حال نشان می‌دادند، به‌ویژه در اروپا و کانادا که این ویروس از اوایل ماه می در حال گسترش است. با این حال، اگر با یک فرد آلوده زندگی می‌کنید، که برای ساعت‌ها یا روزها از وسایل و اتاق مشترک یا دستشویی مشترک استفاده می کنید، ممکن است از این طریق بیمار شوید. » به گفته کارشناسانی که با آنها صحبت کردیم، این بدان معناست که لازم نیست از دست زدن به مواد غذایی یا پست، سوار شدن بر وسایل نقلیه عمومی، ورزش کردن در باشگاه و … بترسید .

 از نظر هازرا عامل مهم انتقال به صورت پوست به پوست است. با این اوصاف، اگر فرد با رعایت اصول بهداشتی احساس راحت تری دارد ، می تواند اقدامات احتیاطی بیشتری انجام دهد. آژانس  CDC می گوید : « خبر خوب این است که ویروس به صابون ها، مواد ضد عفونی کننده، شوینده ها و سایر محصولات پاک کننده حساس است. بنابراین یک پاک کردن یا شستن ساده در لباسشویی باید ویروس را بر روی هر سطح یا ماده ای از بین ببرد، به ویژه اگر از یک فرد آلوده مراقبت می کنید یا با آن زندگی می کنید بسیار مهم است.»

انتقال از راه تنفس و ترشحات تنفسی

شیوع فعلی این ویروس هیچ شواهدی از انتقال از طریق هوا و تنفس نشان نداده است، اما این بدان معنا نیست که نمی تواند یا اتفاق نیفتاده است. مطالعه ای بر روی بیماران بستری شده ناشی از این ویروس در بریتانیا که هنوز مورد بررسی قرار نگرفته اند، نشان می دهد که از 15 نمونه هوای جمع آوری شده قبل و در حین تعویض رختخواب، 5 نمونه برای این بیماری مثبت بوده است.

سه نمونه از چهار نمونه هوای گرفته شده در طول تعویض رختخواب مثبت بودند، که محققان گفتند: «اهمیت استفاده از تجهیزات حفاظت تنفسی مناسب هنگام انجام فعالیت‌هایی که ممکن است مواد عفونی را در محیط‌های آلوده مجدداً پخش کنند، برجسته می‌کند.»آژانس  CDC می گوید شما می توانید این نوع آبله  را از طریق تماس با ترشحات تنفسی، که می تواند به معنای لمس فیزیکی مخاط ناشی از عطسه، یا استنشاق آنها در هنگامی که با فرد بیمار در ارتباط هستید، بگیرید.

 پوشیدن ماسک برای جلوگیری از انتقال بیماری

این آژانس می گوید پوشیدن ماسک بهترین گزینه برای جلوگیری از عفونت است. با این حال، آژانس اذعان می‌کند که مشخص نیست این ویروس چقدر از طریق ترشحات تنفسی پخش می‌شود. محققان در مطالعه بریتانیایی گفتند که : کار آنها از این نظریه حمایت می کند که این ویروس نه تنها در قطرات تنفسی ، بلکه در ذرات معلق گرد و غبار نیز وجود دارد.

اگرچه شیوع کنونی عمدتاً ناشی از تماس جنسی است، جاستمن می‌گوید : « رد کردن انتقال از طریق هوا دشوار است، زیرا هنگام برقراری رابطه جنسی، فضای هوایی مشابهی دارید. اما من واقعاً می خواهم بگویم که در حال حاضر خطر اصلی تماس مستقیم پوست به پوست است. » او خاطر نشان کرد که : « آبله میمون یک ویروس کاملاً جدید آنطور که کووید 19 بود نیست، اما ما به یادگیری بیشتر ادامه خواهیم داد و این بدان معناست که آنچه می‌دانیم و آنچه توصیه می‌کنیم تغییر خواهد کرد. این ماهیت توصیه های بهداشت عمومی که مبتنی بر علم است، می باشد. »

این بیماری بیشتر در کدام مناطق ایجاد می شود؟

این ویروس عمدتاً در مناطق استوایی و روستایی مرکز و غرب آفریقا وجود دارد. اما از سال 1970، در کشورهای زیر رخ داده است. این کشورها عبارتند از : بنین، کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، ساحل عاج، جمهوری دموکراتیک کنگو، گابن، لیبریا، نیجریه، جمهوری کنگو، سیرا لئون، سودان جنوبی. بیشتر موارد عفونت در مناطق روستایی جمهوری دموکراتیک کنگو رخ داده است. اگر به هر یک از این کشورها سفر می کنید، حتما نکات ایمنی را رعایت کنید. از تعامل با حیواناتی که ممکن است به این نوع آبله مبتلا باشند یا از تعامل با افرادی که ممکن است در معرض ویروس قرار گرفته باشند، خودداری کنید.

آیا آبله میمونی کشنده است؟

بر اساس  گزارش آژانس کنترل و پیشگیری ایالات متحده آمریکا (CDC) از هر 10 مورد، 1 مورد از این نوع آبله به مرگ منجر می شود. موارد شدیدتر این بیماری ممکن است باعث مرگ شود. عواملی که احتمال مرگ فرد را بالا می برد، عبارتند از:

• جوان تر بودن
• قرار گرفتن طولانی مدت در معرض ویروس
• داشتن سیستم ایمنی ضعیف
• ایجاد عوارض جدی

ابتلا به آبله میمونی ممکن است چه عوارض احتمالی در پی داشته باشد ؟

عوارض احتمالی آبله میمون عبارتند از:

• برونکوپنومونی
• سپسیس
• آنسفالیت (التهاب بافت مغز)
• عفونت قرنیه (لایه بیرونی شفاف چشم)
• عفونت های ثانویه
• ماندن جای اسکار در صورت و بدن

در ادامه مقاله به بررسی هر یک از این موارد و عوارض های احتمالی ناشی از این نوع آبله می پردازیم :

برونکوپنومونی چیست؟

برونکوپنومونی دسته ای از عفونت های ریوی است. زمانی اتفاق می‌افتد که ویروس‌ها، باکتری‌ها یا قارچ‌ها باعث التهاب و عفونت در آلوئول‌ها (کیسه‌های هوایی کوچک) در ریه‌ها شوند. برونکوپنومونی نوعی پنومونی است که باعث التهاب در آلوئول ها می شود. فردی که مبتلا به برونکوپنومونی است، ممکن است در تنفس مشکل داشته باشد زیرا مجاری تنفسی آنها منقبض شده است. به دلیل التهاب، ریه های آنها ممکن است هوای کافی دریافت نکند. علائم برونکوپنومونی می تواند خفیف یا شدید باشد.

برونکوپنومونی در بزرگسالان و کودکان چه علائمی دارد؟

علائم این بیماری ممکن است مانند سایر انواع پنومونی باشد. این وضعیت اغلب با علائمی شبیه آنفولانزا شروع می شود که می تواند در طی چند روز شدیدتر شود. علائم عبارتند از:

• تب و لرز
• سرفه ی خلط دار
• تنگی نفس ، خستگی
• تنفس سریع و پی در پی
• تعریق زیاد
• سردرد
• دردهای عضلانی
• درد قفسه سینه که ناشی از التهاب است.
• گیجی یا هذیان، به ویژه در افراد مسن

علائم ممکن است به ویژه در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف یا سایر بیماری ها را دارند جدی باشد.

علائم برونکوپنومونی در کودکان شامل

کودکان و نوزادان ممکن است علائم متفاوتی را نشان دهند. در حالی که سرفه شایع ترین علامت در نوزادان است، آنها ممکن است دارای موارد زیر نیز باشند :

• ضربان قلب سریع
• سطح پایین اکسیژن خون
• انقباض عضلات قفسه سینه
• تحریک پذیری
• کم اشتهایی
• تب
• مشکل در خوابیدن

در صورت داشتن علائم ذات الریه فوراً به پزشک مراجعه کنید. بدون معاینه کامل پزشک، تشخیص نوع ذات الریه غیرممکن است.

برونکوپنومونی چگونه توسط پزشک تشخیص داده می شود؟

برونکوپنومونی یک تشخیص بالینی بر اساس علائم و یافته ها است. که این بیماری با استفاده از روش تصویربرداری با اشعه ایکس قفسه سینه تشخیص داده می شود. تشخیص این بیماری همیشه با گرفتن یک تاریخچه بالینی کامل و انجام یک معاینه فیزیکی متمرکز، گوش دادن به قلب و ریه ها با گوشی پزشکی برای خس خس سینه و سایر صداهای تنفسی غیرطبیعی شروع می شود.

در ابتدا، آزمایش خون به دنبال علائم عفونت – مانند شمارش کامل سلول‌های خون (CBC) – و عکس‌برداری با اشعه ایکس قفسه سینه ممکن است توسط پزشک درخواست شود. برونکوپنومونی ظاهر بسیار متمایزی در اشعه ایکس قفسه سینه دارد، که اغلب شبیه به نقاط پر از چرک و التهاب تکه تکه ای است که یک یا چند لوب (بخشی از ریه ها) را درگیر می کند. التهاب های مرتبط با این بیماری معمولاً در برونش‌ها (راه‌های هوایی در ریه‌ها) و برونشیول‌ها (راه‌های هوایی کوچک‌تر که از برونش‌ها منشعب می‌شوند) متمرکز می‌شوند که به آلوئول‌های مجاور (کیسه‌های هوایی کوچک) گسترش می‌یابند.

ارزیابی سطح اکسیژن و جریان آن در سراسر بدن نیز با استفاده از پالس اکسیمتری و انجام آزمایش گاز خون شریانی انجام می شود. اگر با سرفه خلط دار مراجعه کنید، کشت خلط که مخاط را برای علائم عفونت باکتریایی تجزیه و تحلیل می کند، ممکن است انجام شود.

علاوه بر این، پزشک ممکن است برونکوسکوپی را انجام دهد. برونکوسکوپی یک روش نسبتاً معمول است که شامل عبور دادن یک لوله نازک با نور و دوربین از دهان، پایین نای و به داخل ریه‌ها است. برونکوسکوپی به دنبال علائم عفونت و مناطق مشکوک است که ارزش بررسی دقیق تر از طریق بیوپسی (برداشتن بافت نمونه برای بررسی در آزمایشگاه) را دارد.

برونکوپنومونی چگونه درمان می شود؟

گزینه های درمانی برای برونکوپنومونی شامل درمان های خانگی و درمان های پزشکی با نسخه است. این درمان عبارتند از :

درمان خانگی

برونکوپنومونی ویروسی معمولاً به درمان پزشکی نیاز ندارد مگر اینکه شدید باشد. معمولاً طی دو هفته به خودی خود بهبود می یابد. علل باکتریایی یا قارچی این بیماری ممکن است نیاز به دارو داشته باشد.

درمان پزشکی

اگر یک باکتری عامل ذات الریه بیمار باشد، پزشک آنتی بیوتیک تجویز می کند. بیشتر افراد در عرض سه تا پنج روز پس از شروع آنتی بیوتیک احساس بهتری پیدا می کنند. مهم است که تمام دوره آنتی بیوتیک خود را به پایان برسانید تا از بازگشت عفونت جلوگیری کنید و مطمئن شوید که کاملاً از بین می رود. در موارد عفونت ویروسی مانند آنفولانزا، پزشک ممکن است داروهای ضد ویروسی برای کمک به کاهش طول بیماری و شدت علائم شما تجویز کند.

مراقبت های بیمارستانی

اگر عفونت فرد شدید است و یکی از معیارهای زیر را دارد ممکن است لازم باشد به بیمارستان مراجعه کنید :

• بالای 65 سال سن دارید.
• در تنفس مشکل دارید.
• درد قفسه سینه دارید.
• تنفس سریع دارید.
• فشار خون پایین دارید.
• علائم سردرگمی را نشان می دهید.
• به اکسیژن نیاز دارید.
• بیماری مزمن ریوی دارید.

درمان در بیمارستان ممکن است شامل آنتی بیوتیک ها و مایعات داخل وریدی باشد. اگر سطح اکسیژن خون شما پایین است، ممکن است اکسیژن دریافت کنید تا به حالت عادی بازگردد.

سپسیس چیست و چه علائمی دارد؟

سپسیس زمانی ایجاد می شود که یک عفونت موجود باعث واکنش شدید سیستم ایمنی در بدن فرد شود. هنگامی که عفونت را تجربه می کنید، سیستم ایمنی بدن با آزاد کردن پروتئین ها و سایر مواد شیمیایی برای مبارزه با آن واکنش نشان می دهد. سپسیس زمانی اتفاق می‌افتد که این پاسخ از کنترل خارج شده و باعث التهاب گسترده می‌شود. بیشتر عفونت هایی که باعث سپسیس می شوند باکتریایی هستند.

اما سایر عفونت ها  از جمله COVID-19، آنفولانزا، و عفونت های قارچی ، آبله میمونی نیز می توانند منجر به سپسیس شوند. علائم سپسیس شامل: تب، ضربان قلب سریع و دشواری در تنفس است. این یک بیماری جدی است که نیاز به درمان سریع پزشکی دارد. سپسیس شدید می تواند منجر به شوک سپتیک، که یک اورژانس پزشکی است، شود. شوک سپتیک با کاهش قابل توجه فشار خون، نارسایی اندام ها و آسیب گسترده بافت همراه است که اگر درمان نشود، می تواند کشنده باشد.

این بیماری شامل چند مرحله است؟

به طور کلی سه مرحله سپسیس وجود دارد. این مراحل عبارتند از :

• سپسیس خفیف : در نوع خفیف این بیماری عفونت وارد جریان خون فرد شده و در نتیجه باعث التهاب در بدن می شود.
• سپسیس شدید : در این نوع عفونت و التهاب به قدری شدید است که بر عملکرد اندام تأثیر بگذارد.
• شوک سپتیک : شوک سپتیک یک عارضه شدید ناشی از این بیماری است که باعث کاهش قابل توجه فشار خون می شود. این مشکل می تواند منجر به بسیاری از عوارض جدی شود، از جمله:

• اختلال عملکرد اندام
• نارسایی تنفسی یا قلبی
• سکته
• مرگ احتمالی

در حالی که سپسیس اغلب در محیط های بیمارستانی رخ می دهد، ممکن است در مکان های دیگر نیز رخ دهد. در برخی موارد، ممکن است حتی ندانید که عفونتی دارید که به طور بالقوه می تواند منجر به این مشکل شود.

سپسیس چه علائمی دارد؟

اگر علائم این بیماری را دارید، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. هر چه زودتر به دنبال درمان باشید، شانس بیشتری برای بهبودی دارید. علائم این بیماری می تواند شامل موارد زیر باشد :

• تب و لرز
• احساس گیجی
• مشکل در تنفس
• ضربان قلب سریع یا فشار خون پایین (هیپوتانسیون)
• درد شدید
• تعریق

سپسیس شدید با نارسایی اندام مشخص می شود. برای تشخیص سپسیس شدید باید یک یا چند مورد از علائم زیر را داشته باشید :

• مشکل در تنفس
• تغییر رنگ مایل به آبی پوست، به ویژه لب ها، انگشتان دست، پا
• لرز به دلیل کاهش دمای بدن
• کاهش ادرار
• سرگیجه
• تغییرات در توانایی ذهنی
• ضعف شدید بدن
• پایین آمدن تعداد پلاکت ها (ترومبوسیتوپنی)
• عملکرد غیر طبیعی قلب
• بیهوشی

سپسیس چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر علائم این بیماری را دارید، پزشک آزمایشاتی را برای تشخیص و تعیین شدت عفونت بیمار تجویز می کند. یکی از اولین آزمایشات آزمایش خون است. آزمایش خون برای عوارضی مانند :

• عفونت
• مشکلات لخته شدن خون
• عملکرد غیر طبیعی کبد یا کلیه
• کاهش میزان اکسیژن
• عدم تعادل الکترولیت، که بر میزان آب بدن و اسیدیته خون فرد تأثیر می گذارد، مورد بررسی قرار می گیرد.
• بسته به علائم و نتایج آزمایش خون، پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری از جمله:
• آزمایش ادرار (برای بررسی وجود باکتری در ادرار)
• آزمایش ترشح زخم (برای بررسی زخم باز برای عفونت)
• آزمایش ترشح موکوس (برای شناسایی میکروب های مسئول عفونت)

اگر پزشک نتواند منبع عفونت را با استفاده از آزمایش‌های فوق تشخیص دهد، ممکن است یکی از روش‌های زیر را تجویز کند :

• اشعه ایکس قفسه سینه برای مشاهده ریه ها
• سی تی اسکن برای مشاهده عفونت های احتمالی در آپاندیس، پانکراس یا ناحیه روده
• سونوگرافی برای مشاهده عفونت در کیسه صفرا یا تخمدان
• اسکن MRI، که می تواند عفونت های بافت نرم را نیز شناسایی کند.

سپسیس چگونه درمان می شود؟

مهمترین نگرانی در سپسیس تشخیص سریع و درمان زود هنگام است. بیمارانی که به نوع شدید این بیماری گرفتار می شوند معمولاً برای درمان ویژه در بخش مراقبت های ویژه (ICU) بیمارستان بستری می شوند. پزشک ابتدا سعی می کند منبع و نوع عفونت را شناسایی کند، آزمایش های خون و ادرار و اشعه ایکس یا سی تی اسکن را انجام دهد و برای درمان عفونت به بیمار آنتی بیوتیک بدهد.

مایعات (داخل وریدی) برای جلوگیری از کاهش بیش از حد فشار خون تجویز می شود. در برخی موارد، بیمار ممکن است برای رسیدن به فشار خون کافی به داروهای فشار دهنده عروق (که رگ های خونی را سفت می کند) نیاز داشته باشد. و در نهایت در صورت بروز نارسایی اعضا، بیمار مراقبت های حمایتی مناسب را دریافت خواهد کرد (مثلاً دیالیز برای نارسایی کلیه، استفاده از دستگاه اکسیژن برای نارسایی تنفسی و …).

آنسفالیت ( التهاب بافت مغز) چیست و چگونه ایجاد می شود؟

آنسفالیت التهاب بافت‌های فعال مغز است که در اثر عفونت یا پاسخ خود ایمنی ایجاد می‌شود. این التهاب باعث تورم مغز می شود که می تواند منجر به سردرد، سفتی گردن، حساسیت به نور، سردرگمی ذهنی و تشنج شود. هر سال 10 تا 15 نفر از هر 100000 نفر به این بیماری مبتلا می شوند. درمورد افزایش فشار مغز و علایم آن بخوانید.

این بیماری می تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد، اما اغلب در افراد جوانتر رخ می دهد. دو نوع اصلی آنسفالیت وجود دارد : اولیه و ثانویه. نوع اولیه این بیماری زمانی رخ می دهد که یک ویروس مستقیماً مغز و نخاع را آلوده کند. نوع ثانویه نیز زمانی رخ می دهد که عفونت در جای دیگری از بدن شروع شده و سپس به مغز فرد می رسد. آنسفالیت یک بیماری نادر و در عین حال جدی است که می تواند زندگی را تهدید کند. اگر علائم این بیماری را دارید باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

این بیماری چه علائمی دارد؟

آنسفالیت حاد با شروع علائمی ظاهر می شود که در طی چند روز تا چند هفته بدتر می شوند. نوع عفونی اغلب با علائمی شبیه آنفولانزا یا سردرد شروع می شود و به تغییر وضعیت ذهنی و مشکلات تفکر، به خاطر سپردن و استدلال تبدیل می شود. آنسفالیت خودایمنی معمولاً در طی هفته ها پیشرفت می کند. علائم این بیماری با توجه به ناحیه آسیب دیده مغز و در نوع خود ایمنی این بیماری بسته به آنتی بادی مرتبط متفاوت است. علائم فیزیکی مرتبط با این بیماری عبارتند از :

• تب
• تشنج
• سردرد
• اختلالات حرکتی
• حساسیت به نور
• حساسیت به صدا
• سفتی گردن
• از دست دادن هوشیاری

در موارد شدید، علائم این بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

– ضعف یا فلج جزئی در بازوها و پاها

• دوبینی
• اختلال در گفتار یا شنوایی
• کما

علائم شناختی این بیماری عبارتند از:

• خواب آلودگی بیش از حد
• – سردرگمی و گیجی
• – تحریک پذیری
• – اضطراب
• – روان پریشی
• – ایجاد حالت توهم
• – از دست دادن حافظه
• – سایر تغییرات رفتاری
• – اختلالات شناختی

چه مشکلاتی می تواند باعث آنسفالیت شود؟

بسیاری از ویروس های مختلف می توانند باعث این بیماری شوند. دسته بندی علل بالقوه به سه گروه مفید تقسیم می شود :

ویروس های رایج

شایع ترین ویروسی که در کشورهای توسعه یافته باعث ایجاد این بیماری می شود، هرپس سیمپلکس (تبخال) است. ویروس تبخال معمولاً از طریق یک عصب به پوست می رسد و در آنجا باعث ایجاد تبخال می شود. اما در موارد نادر، ویروس به مغز می رسد. این شکل از آنسفالیت معمولاً لوب تمپورال یعنی بخشی از مغز که حافظه و گفتار را کنترل می‌کند را درگیر می‌کند.

همچنین می تواند بر لوب فرونتال، یعنی بخشی که احساسات و رفتار را کنترل می کند، تأثیر بگذارد. بروز این بیماری ناشی از تبخال خطرناک است و می تواند منجر به آسیب شدید مغز و مرگ شود. سایر ویروس های رایج که می توانند باعث ایجاد این مشکل شوند، عبارتند از :

• اوریون
• ایدز (HIV)
• عفونت سیتومگالوویروس در بارداری
• بیماری های ویروسی دوران کودکی

ویروس های دوران کودکی

واکسن ها می توانند از ویروس های دوران کودکی که باعث ایجاد این بیماری می شدند، جلوگیری کنند. بنابراین امروزه این نوع آنسفالیت نادر است. برخی از ویروس های دوران کودکی که می توانند باعث این مشکل شوند، عبارتند از:

• آبله مرغان (بسیار نادر)
• سرخک
• سرخجه

آربوویروس ها

آربوویروس ها ویروس هایی هستند که توسط حشرات حمل می شوند. نوع آربوویروسی که منتقل می شود به حشره بستگی دارد.

آنسفالیت چگونه توسط پزشک تشخیص داده می شود؟

پزشک ابتدا از بیمار در مورد علائم سوال خواهد کرد. در صورت مشکوک بودن به این بیماری ممکن است آزمایشات زیر انجام شوند.

گرفتن نمونه مایع نخاعی

در این روش، پزشک یک سوزن را در قسمت پایین کمر بیمار وارد می‌کند تا نمونه‌ای از مایع نخاعی را جمع‌آوری کند. آنها نمونه را برای شناسایی عفونت آزمایش می کنند.

تصویربرداری از مغز با سی تی اسکن یا ام آر آی

سی تی اسکن و ام آر آی تغییرات در ساختار مغز را تشخیص می دهند. آنها می توانند سایر توضیحات احتمالی برای علائم، مانند تومور یا سکته را رد کنند. برخی از ویروس‌ها تمایل دارند بر نواحی خاصی از مغز تأثیر بگذارند. دیدن قسمت هایی از مغز می تواند به تعیین نوع ویروس کمک کند.

الکتروانسفالوگرافی (EEG)

الکتروانسفالوگرافی از الکترودها (دیسک های فلزی کوچک با سیم) متصل به پوست سر برای ثبت فعالیت مغز استفاده می کند. این دستگاه ویروسی را که باعث آنسفالیت می‌شود شناسایی نمی‌کند، اما الگوهای خاص موجود در این دستگاه ممکن است متخصص مغز و اعصاب را در مورد منبع عفونی علائم بیمار آگاه کند. این بیماری در مراحل بعدی می تواند منجر به تشنج و کما شود. به همین دلیل است که EEG در تعیین مناطقی از مغز که تحت تأثیر قرار می گیرند و انواع امواج مغزی که در هر ناحیه رخ می دهد، مهم است.

آزمایشات خون

آزمایش خون می تواند علائم عفونت ویروسی را نشان دهد. آزمایش خون به ندرت به تنهایی انجام می شود. آنها معمولاً همراه با سایر آزمایشات به تشخیص این بیماری کمک می کنند.

بیوپسی (نمونه برداری) از مغز

در نمونه برداری از مغز، پزشک نمونه های کوچکی از بافت مغز را برای آزمایش عفونت برمی دارد. این روش به ندرت انجام می شود زیرا خطر عوارض زیادی وجود دارد. معمولاً فقط در صورتی انجام می‌شود که پزشکان نتوانند علت تورم مغز را تعیین کنند یا در صورتی که درمان مؤثر نباشد.

چه درمان هایی برای بهبود آنسفالیت وجود دارد؟

کلید زنده ماندن از این بیماری، تشخیص زودهنگام و درمان موثر علت زمینه ای است. بیماران مبتلا به این بیماری ممکن است نیاز به ماندن در ICU داشته باشند تا متخصصین بتوانند تشنج، تورم مغز، نارسایی تنفسی یا تغییرات ریتم قلب را تحت نظر داشته باشند. درمان این بیماری به علت و علائم زمینه‌ای بستگی دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد :

• داروهای ضد ویروسی برای مبارزه با عفونت های ویروسی موثر بر مغز.
• آنتی بیوتیک ها برای رفع عفونت های باکتریایی زمینه ای که باعث این بیماری می شوند.
• ایمونوتراپی، مانند استروئیدها، آنتی بادی های داخل وریدی (IVIg) یا تعویض پلاسما، برای بهبود انواع خاصی از آنسفالیت خود ایمنی.
• داروها یا سایر روش های درمانی برای کنترل تشنج.

اگر بیماری فرد باعث از دست دادن هوشیاری شده باشد، ممکن است استفاده از لوله تنفس، کاتتر ادراری یا لوله تغذیه ضروری باشد. بیماران مبتلا که تشنج‌ دارند و به داروهای ضد تشنج پاسخ نمی‌دهند، می‌توانند از رژیم کتوژنیک که سرشار از چربی و کربوهیدرات کم است، استفاده کنند. این دارو در کاهش تشنج در صرع مقاوم به دارو در کودکان و بزرگسالان و همچنین در بیماران مبتلا به آنسفالیت خودایمنی مانند آنسفالیت گیرنده ضد NMDA موثر بوده است.

برای جلوگیری از آلوده شدن یا انتشار ویروس آبله میمونی چه کاری می توانم انجام داد؟

کارهای مختلفی را می توان برای جلوگیری از بروز عفونت ناشی از این بیماری یا گسترش آن انجام داد، این مراحل عبارتند از :

• از تماس نزدیک با افرادی که جوش هایی شبیه این نوع آبله دارند، خودداری کنید.
• از دست زدن به لباس، ملحفه، پتو یا سایر موادی که با حیوان یا شخص آلوده در تماس بوده است خودداری کنید.
• افراد مبتلا به این بیماری را از افراد سالم جدا کنید.
• پس از هر گونه تماس با فرد یا حیوان آلوده دست های خود را به خوبی با آب و صابون بشویید.
• از حیواناتی که ممکن است ناقل ویروس باشند اجتناب کنید.

برخی از واکسن های آبله می توانند از ابتلا به آبله میمون جلوگیری کنند، از جمله واکسن های ACAM2000 و Jynneos. از این واکسن ها می توان برای پیشگیری از این نوع آبله استفاده کرد زیرا آبله و آبله میمونی توسط ویروس های مرتبط ایجاد می شوند. پزشکان ممکن است توصیه کنند افرادی که در معرض این بیماری قرار گرفته اند واکسینه شوند. برخی از افرادی که در خطر قرار گرفتن در معرض ویروس در محل کار خود هستند، مانند کارگران آزمایشگاه، ممکن است واکسینه شوند. همچنین باید به این نکته پرداخت که CDC (مراکز کنترل و پیشگیری ایالات متحده آمریکا) واکسینه شدن همه افراد در برابر این نوع آبله را توصیه نمی کند.

صحت علمی مطالب موجود در این مقاله توسط خانم دکتر ناهید همتیان، متخصص پوست ، مو و زیبایی تایید شده است.

منابع:

• https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms/index.html
• https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox
• https://www.healthline.com/health/monkeypox
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infectious-diseases/expert-answers/monkeypox-faq/faq-20533608
• https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22371-monkeypox#:~:text=Monkeypox%20is%20spread%20when%20you,or%20pox%20lesions%20(sores).
• https://www.buzzfeednews.com/article/katiecamero/how-monkeypox-spreads
• https://www.verywellhealth.com/bronchopneumonia-5218848
• https://www.healthline.com/health/bronchopneumonia#treatment
• https://www.healthline.com/health/sepsis#diagnosis
• https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12361-sepsis#:~:text=Sepsis%20is%20the%20consequence%20of,organ%20failure%20and%20even%20death.
• https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/encephalitis#:~:text=What%20is%20encephalitis%3F,light%2C%20mental%20confusion%20and%20seizures.
• https://www.healthline.com/health/encephalitis#riskfactors
• https://www.healthline.com/health/encephalitis#treatment
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/168997