پیسی چیست، علائم ، علل و درمان آن، آیا این بیماری درمان قطعی دارد؟

پیسی ( ویتیلیگو) چیست؟

پیسی ( برص، ویتیلیگو) نوعی اختلال پوستی است که باعث از بین رفتن رنگ پوست می شود. نواحی سفید صاف روی پوست فرد ظاهر می شود.

اگر در جایی که مو دارد ، دچار این بیماری بشوید ، ممکن است موهای بدن شما نیز سفید شود. این شرایط زمانی اتفاق می افتد که ملانوسیت ها (سلول های پوستی که ملانین تولید می کنند) توسط سیستم ایمنی بدن از بین می رود. این بیماری معمولاً با چند ضایعات سفید کوچک شروع می شود.

همچنین ممکن است طی چند ماه به تدریج روی بدن پخش شود. پیسی معمولاً از ناحیه دست ، بازو ، پا و صورت شروع می شود. اما می تواند در هر قسمت از بدن از جمله غشاهای مخاطی ، چشم ها و گوش های داخلی ایجاد شود. غشاهای مخاطی شامل : پوشش مرطوب دهان ، بینی ، نواحی تناسلی و مقعدی می شود.

علائم و نشانه های پیسی چیست؟

• بارزترین علامت این بیماری ظهور لکه های سفید یا لکه های مسطح روی پوست است. اولین لکه سفید که قابل مشاهده است اغلب در ناحیه ای می باشد که بیشتر در معرض آفتاب قرار گرفته است.
• این مشکل به صورت یک لکه ساده که کمی کم رنگ تر از بقیه پوست است شروع می شود. اما هرچه زمان می گذرد ، این لکه سفیدتر و رنگ پریده تر می شود.
• سفید شدن یا سفیدی زودرس موهای سر ، مژه ها ، ابروها یا ریش فرد بیمار
• از دست دادن رنگ در بافت هایی که داخل دهان و بینی شما قرار دارند.(غشاهای مخاطی)
• این بیماری می تواند از هر سنی شروع شود. اما معمولاً قبل از 30 سالگی ظاهر می شود.
• وصله ها از نظر شکل نامنظم هستند. در بعضی مواقع ، لبه ها با کمی رنگ قرمز کمی ملتهب می شوند . اما در بعضی مواقع نیز باعث خارش می شوند.
• به طور معمول ، این بیماری هیچ گونه ناراحتی ، تحریک ، درد و خشکی در پوست ایجاد نمی کند.
• التهاب گوش یا چشم ، منجر به کاهش شنوایی و مشکلات بینایی می شود .
• تغییر رنگ در شبکیه چشم

اثرات این بیماری در افراد متفاوت است. بعضی از افراد ممکن است فقط تعداد انگشت شماری از نقاط سفید وجود داشته باشد . در حالی که در دیگران تعدادی لکه های سفید بزرگتر ایجاد می شوند که به هم می پیوندند. در نتیجه  مناطق وسیع تری از پوست را تحت تأثیر قرار می دهند.

چه عواملی باعث به وجود آمدن پیسی می شود؟

علل این بیماری به طور کامل شناخته نشده است. اما تعدادی از نظریه های مختلف وجود دارد که عبارتند از :

1. اختلال در سیستم خود ایمنی: سیستم ایمنی بدن فرد مبتلا ممکن است پادتن هایی ایجاد کند که ملانوسیت ها را از بین می برد.
2. سابقه خانوادگی (عوامل ژنتیکی): عوامل خاصی که ممکن است احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند می توانند به ارث برسند. در حدود 30٪ موارد افراد پیسی را از خانواده به ارث می برند.
3. عوامل نوروژنیک: ماده ای که برای ملانوسیت ها سمی است ممکن است در انتهای عصب پوست آزاد شود.
4. خود تخریبی : نقص در سلولهای ملانوسیت باعث می شود که آنها خودشان را از بین ببرند.
5. محرک های محیطی: این بیماری همچنین ممکن است در اثر برخی حوادث مانند استرس جسمی یا عاطفی ایجاد شود. با این حال ممکن است ترکیبی از این عوامل باعث ایجاد این بیماری باشند.

پیسی شامل چند نوع است؟

این بیماری دارای دو نوع غیر سگمنتال و سگمنتال می باشد که عبارتند از :

پیسی غیر سگمنتال

در نوع غیر سگمنتال شانس ایجاد ضایعه ها در همه جای بدن وجود دارد. در حالی که در نوع سگمنتال یک قسمت از بدن درگیر می شود و از آن قسمت خارج نمی شود. همچنین فرم غیر سگمنتال می تواند سلول های رنگدانه ای را در هر نقطه از بدن تحت تأثیر قرار دهد. سرعت توسعه این نوع نسبت به انواع دیگر آن از کمتر است. 

فرم غیر سگمنتال شایع ترین نوع است که تا 90 درصد موارد را شامل می شود. تکه ها اغلب به طور مساوی در هر دو طرف بدن و با اندازه گیری متقارن ظاهر می شوند. آنها اغلب روی پوستی ظاهر می شوند که معمولاً در معرض آفتاب است ، مانند صورت ، گردن و دست ها. مناطق مشترک عبارتند از:

• پشت دست ها ، بازوها ، زیر بغل و کشاله ران
• چشم ها
• آرنج
• پا ، زانو
• دهان ، بینی
• ناف، دستگاه تناسلی و ناحیه رکتوم

فرم غیر سگمنتال آن به چند زیر مجموعه تقسیم می شود :

• تعمیم یافته : این رایج ترین نوع است.
• آکروفاسیال : درگیری در انگشتان دست و پا
• مخاط : درگیری در اطراف غشاهای مخاطی و لب ها
• یونیورسال : در این نوع بیش از 80٪ از پوست بدن فاقد رنگدانه است. این نوع بسیار نادر است.
• کانونی : یک یا چند لکه سفید پراکنده، این اغلب در کودکان خردسال رخ می دهد.

پیسی سگمنتال

در این نوع ، لکه های سفید کوچک تر هستند. همچنین اغلب فقط در یک طرف بدن ظاهر می شوند. این فرم  با سرعت بیشتری گسترش می یابد اما نسبت به نوع غیر بخشی ثابت تر و پایدارتر است.

این نوع بسیار کمتر شایع است و فقط حدود 10 درصد از افراد مبتلا به این بیماری را درگیر می کند. این نوع از بیماری می تواند فرد را از اوایل زندگی درگیر کند. ممکن است به مدت شش ماه تا یک سال به سرعت گسترش یابد ، سپس پیشرفت آن متوقف می شود . در موارد نادر ، ممکن است سالها بعد دوباره فعال شود. همچنین این فرم پیشرفت کندتری نسبت به پیسی از نوع تعمیم یافته دارد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت از بین رفتن رنگ پوست ، مو یا غشای مخاطی به پزشک مراجعه کنید. برخی درمان ها ممکن است روند تغییر رنگ را کُند یا متوقف کنند. همچنین این درمان ها ممکن است باعث شود مقداری رنگ به پوست شما برگردد.

عوارض و خطرات پیسی چیست؟

این بیماری گاهی اوقات می تواند مشکلات دیگری نیز ایجاد کند که عبارتند از :

1. آفتاب سوختگی : به دلیل کمبود ملانین ، پوست شما در برابر اثرات خورشید آسیب پذیرتر خواهد شد. برای جلوگیری از آفتاب سوختگی حتما از ضد آفتاب با SPF بالای 50 استفاده کنید.
2. این بیماری همچنین ممکن است با مشکلات چشمی مانند التهاب عنبیه ، التهاب لایه میانی چشم همراه باشد. از طرفی نیز یکی از عوارض دیگر آن از دست دادن جزئی شنوایی (هیپوکوزیس) می باشد.
3. اثرات روانشناختی : مشکلات اعتماد به نفس و عزت نفس در افراد مبتلا به این بیماری معمول است. به خصوص اگر در مناطقی از پوست باشد که به طور مکرر در معرض دید قرار دارد.

این بیماری چگونه توسط پزشک تشخیص داده می شود؟

پزشک شما معمولاً می تواند با مشاهده پوست شما در هنگام معاینه فیزیکی ، بیماری را تشخیص دهد. پزشک ممکن است آزمایشات دیگری هم مانند: آزمایش خون و نمونه برداری از پوست برای شما انجام دهد. در مرحله نمونه گیری از پوست، نمونه ای از پوست شما برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه ارسال می شود.

آزمایش لامپ وود نیز آزمایش دیگری است که پزشک در زیر نور ماوراء بنفش (UV) به پوست شما نگاه می کند. از نور ماورا بنفش برای شناسایی از بین رفتن رنگدانه ها استفاده می کند. این لامپ مخصوصاً برای افرادی که پوست روشن تری دارند در جایی که تفاوت رنگ آنها ظریف باشد بسیار مفید است.

راه های درمان بیماری پیسی چیست؟

هدف از درمان این بیماری بازگرداندن تعادل رنگ به پوست شما است. برخی از درمان ها هدفشان افزودن رنگدانه است، در حالی که برخی دیگر آن را از بین می برند. گزینه های شما با توجه به موارد زیر متفاوت خواهد بود:

• شدت وضعیت شما
• محل و اندازه لکه های شما
• تعداد لکه ها
• مقدار گستردگی لکه ها

انواع درمان ها شامل دارو درمانی ، نور درمانی ، جراحی یا ترکیبی از هر سه است. اما همه روش های درمانی برای همه مفید نیستند و برخی از آنها ممکن است عوارض جانبی ناخواسته ایجاد کنند. با توجه به وضعیت بیمار پزشک تصمیم می گیرد که کدام روش درمانی مفیدتر است.

درمان های دارویی

گاهی اوقات دارو می تواند در به حداقل رساندن ظاهر این بیماری کمک کند. درمان دارویی شامل :

درمان های موضعی

این درمان ها شامل کرم های استروئیدی تجویز شده توسط پزشک است. همچنین جدیدترین کرم های ضد التهاب غیر استروئیدی تاکرولیموس و پیمکرولیموس ، امن ترین و ساده ترین درمان اولیه هستند. خصوصاً برای بیمارانی که بیماری آن ها اخیراً تشخیص داده شده یا در حال گسترش است. این کرم ها معمولاً دو بار در روز استفاده می شوند. برای گرفتن نتیجه به سه تا شش ماه زمان نیاز است. استفاده بیش از حد کرم ها در اطراف چشم عوارضی مانند: آسیب موضعی پوست، گلوکوم و آب مروارید را به دنبال دارد. نظارت منظم و تنظیم مقدار مصرف کرم ها متناسب با محل می تواند از این عوارض جانبی جلوگیری کند.

داروهای خوراکی

برخی از داروها مانند استروئیدها و برخی از آنتی بیوتیک ها ممکن است در درمان این بیماری موثر باشند. این داروها فقط با نسخه پزشک در دسترس هستند. همچنین استفاده از مواد غذایی دارای آنتی اکسیدان نیز بسیار مفید است.

توفاسیتینیب (tofacitinib)

این نوع نسل جدیدی از داروها است که در حال حاضر برای این مشکل مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع دارو برای انواع پیسی که یکباره پیشرفت می کنند بسیار موثر است.

استفاده از مواد حاوی آنتی اکسیدان

معمولا به بیماران توصیه می شود که از غذاهای حاوی آنتی اکسیدان استفاده کنند. زیرا استفاده از غذاهای حاوی این مواد باعث بهبود شرایط بیماری فرد می شود. بنابراین برخی از مواد تغذیه ای مانند زینک و چیزهایی که آنتی اکسیدان قوی دارند جزو درمان به حساب می آید.

درمان با اشعه ماورا بنفش (فتوتراپی)

فتوتراپی (نور درمانی) ممکن است برای کودکان یا بزرگسالان مورد استفاده قرار گیرد. زمانی از نوردرمانی استفاده می شود که:

• درمان های موضعی موثر نبوده اند.
• این بیماری در حال گسترده است.
• این بیماری تأثیر بسزایی در کیفیت زندگی شما داشته باشد.

شواهد نشان می دهد که نوردرمانی همراه سایر روش های درمانی تأثیر مثبتی بر این بیماری دارد. در طول فتوتراپی ، پوست شما در معرض نور ماورا بنفش (UVA) یا (UVB) از لامپ مخصوص قرار می گیرد. به همراه UVA معمولا از پسورالن استفاده می شود در حالی که به همراه UVB چیزی استفاده نمی شود . پسورالن دارویی است که قبل از استفاده از امواج UVA برای ایجاد حساسیت بیشتر پوست در برابر نور، به فرد داده می شود.

درمان با لیزر Excimer

این روش درمانی به مناطق کوچکی از لکه ها کمک می کند. این نوع درمان کمتر از چهار ماه ، دو تا سه بار در هفته طول می کشد.

درمان جراحی

گزینه های جراحی در صورت عدم کارایی داروها و نور درمانی در دسترس هستند. اگر در 12 ماه گذشته هیچ لکه سفید جدیدی نداشته باشید. از طرفی اگر این بیماری به علت آسیب خورشید ایجاد نشده باشد ، پزشک می تواند گزینه های جراحی را توصیه کند.

انواع جراحی ها عبارتند از

پیوند پوست

جراح شما پوست را از منطقه ای که رنگدانه در آن وجود دارد بر میدارد و به جایی که فاقد رنگدانه است پیوند می زند. خطرات پیوند پوست شامل عفونت ، اسکار یا عدم برگشتن رنگدانه مجدد به ناحیه برداشت است. پیوند پوست با استفاده از تاول گزینه دیگری است که خطرات کمتری دارد. برای این روش ، پزشک شما تاول هایی را روی پوستی که رنگدانه دارد ایجاد می کند. سپس پوستی که تاول شده و در آن رنگدانه وجود دارد را به مناطق آسیب دیده (پوست فاقد رنگدانه) منتقل می کنند.

پیوند ملانوسیت به قسمت های بدون رنگ

پزشک شما ملانوسیت ها را برداشته و به آنها اجازه می دهد تا در آزمایشگاه رشد کنند. سپس ، سلول ها به مناطق رنگی پوست پیوند زده می شوند.

میکروپیگمنتیشن

پزشک شما رنگدانه ای را به پوست شما خال کوبی می کند. این برای ناحیه لب بهترین گزینه است. یکی از معضلات این روش این است که ممکن است رنگ کاملا همرنگ با پوست را ایجاد نکند.

منوبنزن

در این نوع درمان به جای اینکه رنگدانه را به پوست شخص برگردانند، رنگدانه را به طور کلی از پوست فرد حذف می کنند.

راه های پیشگیری از این بیماری کدامند؟

محافظت در برابر آفتاب

در صورتی که فرد مبتلا به این بیماری باشد آفتاب سوختگی خطر جدی برای او به حساب می آید. شما باید از پوست خود در برابر آفتاب محافظت کنید و از ضد آفتاب استفاده کنید. هنگامی که پوست در معرض نور خورشید قرار می گیرد ، رنگدانه ای به نام ملانین تولید می کند. این ملانین ها از پوست در برابر اشعه ماورا بنفش (UV) محافظت می کنند. اگر این بیماری را داشته باشید ، مقدار ملانین کافی در پوست شما وجود ندارد ، بنابراین از پوست شما محافظت نمی شود.

همیشه از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. در حالت ایده آل برای محافظت از پوست در برابر آفتاب از(SPF) 50   یا بالاتر استفاده کنید. SPF بالا از پوست شما در برابر آفتاب سوختگی و آسیب های طولانی مدت محافظت می کند. این امر به ویژه اگر پوست روشن دارید بسیار مهم است.

ویتامین D

اگر پوست شما در معرض آفتاب قرار نگیرد ، احتمال کمبود ویتامین D افزایش می یابد. ویتامین D برای سلامت استخوان ها و دندان ها ضروری است. نور خورشید منبع اصلی ویتامین D است. اگرچه نوعی ویتامین D نیز در برخی غذاها مانند ماهی های روغنی یافت می شود. ممکن است دریافت ویتامین D کافی فقط از طریق غذا و نور خورشید دشوار باشد. بنابراین باید مصرف روزانه یک مکمل حاوی 10 میکروگرم  ویتامین D را در نظر بگیرید.

استفاده از لوازم آرایشی

لوسیون های آرایشی یا خود برنزه کننده می توانند به یکنواختی رنگ پوست شما کمک کنند. شما ممکن است لوسیون های خود برنزه را ترجیح دهید زیرا اثر آن حتی با شستشو نیز طولانی تر می شود.

سوالات متداول و مرتبط با پیسی

---

منابع:

• https://www.healthline.com/health/fitness/proform-treadmill-review
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/vitiligo/symptoms-causes/syc-20355912
• https://en.wikipedia.org/wiki/Vitiligo#Signs_and_symptoms
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/fluticasone-propionate
• https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12419-vitiligo
• https://www.everydayhealth.com/vitiligo/guide/