تحلیل ماکولای چشم چیست؟
تحلیل ماکولای چشم (AMD) یک بیماری چشمی است که ممکن است با گذشت زمان بدتر شود. این عامل اصلی کاهش شدید و دائمی بینایی در افراد بالای 60 سال است. این اتفاق زمانی می افتد که قسمت مرکزی کوچک شبکیه چشم شما ، به نام ماکولا ، دچار تغییرات خاصی می شود ( تحلیل می رود) . برای درک بهتر ساختمان چشم، چشم را به یک دوربین عکاسی تشبیه می کنم. که شبکیه چشم معادل همان فیلمی است که داخل دوربین عکاسی قرار می گیرد.
زمانی که این فیلمی که در دوربین های قدیمی استفاده می شود بسوزد یا دچار مشکل شود تصویر ناواضح می شود. این همان اتفاقی است که در این بیماری می تواند رخ دهد. شبکیه ، بافت عصبی حساس به نور در پشت چشم شما است. ماکولا بخشی از شبکیه است که مسئول دید واضح در بینایی مستقیم شما می باشد. این بیماری باعث کاهش بینایی مرکزی می شود. ممکن است در مراحل اولیه بیماری متوجه مشکلات بینایی خود نشوید. همچنین هنگامی که همزمان روی هر دو چشم تأثیر می گذارد ، کمتر متوجه تغییرات بینایی می شوید.
علائم تحلیل ماکولای چشم چیست؟
- تحریفات بینایی ، مثلا خطوط مستقیم، خمیده به نظر می رسند.
- کاهش دید مرکزی در یک یا هر دو چشم
- تیرگی کلمات چاپی افزایش می یابد
- کاهش شدت یا روشنایی رنگ ها
- مشکل در شناسایی چهره ها
- تیرگی در دید، آسیب به شبکیه
- تجربه یک نقطه تار یا کور کاملاً مشخص در زمینه بینایی
چه عواملی باعث ایجاد تحلیل ماکولای چشم می شود؟
برخی از عوامل منجر می شود که احتمال ابتلای فرد به این بیماری افزایش یابد، این عوامل شامل :
- داشتن سابقه خانوادگی: این بیماری یک جز ارثی دارد. محققان چندین ژن را شناسایی کرده اند که مربوط به ایجاد این بیماری هستند.
- استعمال دخانیات : سیگار کشیدن یا قرار گرفتن مستقیم در معرض دود سیگار احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.
- سفید پوست بودن
- رژیم غذایی حاوی چربی اشباع شده زیاد (که در غذاهایی مانند گوشت ، کره و پنیر یافت می شود)
- افرادی که اضافه وزن دارند.
- فشار خون بالا
- سن بالای 60 سال
- داشتن بیماری قلبی و سطح کلسترول بالا یکی دیگر از عوامل خطر ابتلا به این بیماری هستند.
تحلیل ماکولای چشم به چند نوع تقسیم می شود؟
این بیماری به دو دسته خشک و مرطوب تقسیم می شود که شامل :
نوع خشک
فرم خشک این بیماری حدود 85 تا 90 درصد افراد مبتلا را تحت تأثیر قرار می دهد. این به دلیل وجود رسوبات زرد کوچک به نام دروزن در زیر ماکولا است که ایجاد می شوند. چند دروزن کوچک ممکن است تغییری در بینایی شما ایجاد نکند. اما هرچه بزرگتر و بیشتر می شوند ، ممکن است بینایی شما را کمرنگ یا تحریف کنند.
به ویژه هنگام رانندگی و خواندن. با بدتر شدن شرایط ، سلولهای حساس به نور در ماکولا شما نازک شده و در نهایت می میرند. همچنین افزایش سن باعث نازک شدن قسمت هایی از ماکولا می شود. ممکن است همین نازک شدن باعث شود که بیمار به تدریج دید خود را از دست دهد.
نوع مرطوب
فرم مرطوب این بیماری کمتر رایج است. در این نوع رگ های خونی به صورت غیر طبیعی در زیر شبکیه رشد می کنند. این رگ های خونی، باعث نشت خون و مایعات در شبکیه چشم شما می شوند.
سپس این تجمع مایعات و خون دید شما را مخدوش می کند به طوری که خطوط مستقیم موج دار به نظر می رسند. همچنین ممکن است نقاط کور در بینایی و از دست دادن بینایی مرکزی را تجربه کنید. بسیاری از مردم تا زمانی که بینایی آنها تار نشود متوجه نمی شوند که درگیر این بیماری هستند.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت بروز موارد زیر حتما به چشم پزشک مراجعه کنید :
زمانی که شما متوجه تغییراتی در دید مرکزی خود شوید. همچنین اگر در دیدن رنگ ها و جزئیات دچار مشکل می شوید زمان آن رسیده که به چشم پزشک مراجعه کنید. این تغییرات ممکن است اولین علائم از بیماری تحلیل ماکولای چشم باشد به خصوص اگر سن شما بالای 60 سال است.
چگونه بیماری تحلیل ماکولای چشم توسط پزشک تشخیص داده می شود؟
انجام معاینات چشمی سالانه مهم است حتی اگر بینایی شما طبیعی به نظر برسد. در مورد هرگونه تغییر بینایی که تجربه می کنید نیز باید با پزشک خود صحبت کنید. پزشک شما می تواند آزمایش های مختلفی را برای تشخیص تحلیل رفتن ماکولا انجام دهد. این آزمایش ها شامل :
تست شبکه آمسلر
شبکه آمسلر دارای یک الگوی شبکه اصلی است که یک نقطه در مرکز آن قرار دارد. اگر بعضی از خطوط روی شبکه نامنظم به نظر برسند ، می تواند نشانه ای از تحلیل رفتن ماکولا باشد. در حین معاینه چشم ، پزشک همچنین می تواند میدان دید مرکزی شما را با درخواست از شما برای دیدن شبکه آمسلر بررسی کنند.
تصویربرداری از شبکیه با استفاده از ( OCT )
روش دیگری برای بررسی دقیق شبکیه است. دستگاهی که شبکیه را اسکن می کند و تصاویر بسیار مفصلی از شبکیه و ماکولا ارائه می دهد. این نوع تصویربرداری در کلینیک جوُان انجام می گیرد.
تصویربرداری عروق شبکیه با (OTCA) یا آنژیوگرافی فلورسئین
هدف از انجام این روش ها بررسی دقیق رگ های خونی داخل و زیر شبکیه است.
درمان این بیماری چگونه است؟
درمان های ماکولای چشم باعث می شود سرعت بیماری کاهش پیدا کند. همچنین از طرفی باعث می شود که بینایی بیش از حد از بین نرود. گزینه های درمان شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
داروهای ضد رگ زایی ANTI/VEGF
این داروها مانع ایجاد عروق خونی و نشت از عروق موجود در چشم شما می شوند . این داروها به صورت تزریق داخل زجاجیه انجام می شود. قابل توجه است که این نوع درمان در حال حاضر در کلینیک جوُان قابل دسترس است.
لیزر درمانی
نور لیزر با انرژی بالا می تواند رگهای خونی غیرطبیعی را که در چشم شما رشد می کنند از بین ببرد.
لیزر درمانی فوتودینامیک
پزشک دارویی حساس به نور ( ورتپورفین ) را به جریان خون شما تزریق می کند. این دارو توسط رگ های خونی غیرطبیعی جذب می شود. سپس پزشک لیزر را به چشم شما می تاباند تا دارو باعث آسیب رساندن به آن رگ های خونی غیر طبیعی شود.
برخی از کپسول های مکمل
شامل اسیدهای چرب خاصی هستند و ویتامین های خاصی را دارند، به کاهش سرعت این بیماری کمک می کند. برخی روش های جراحی نیز برای درمان تحلیل ماکولای چشم وابسته به سن پیشنهاد شده است. هرچند به علت عوارض بالا و شرایط خاص انجام به صورت گسترده ای در دسترس بیماران قرار ندارد. این روش ها عبارتند از :
جراحی زیر چشم
با این کار رگ های خونی یا خون غیر طبیعی از بین می روند.
جابجایی شبکیه
روشی برای از بین بردن رگ های خونی غیرطبیعی در زیر مرکز ماکولا است. جایی که پزشک شما نمی تواند از اشعه لیزر با خیال راحت استفاده کند. در این روش ، پزشک مرکز ماکولای شما را از رگهای خونی غیرطبیعی به یک منطقه سالم از شبکیه شما می چرخاند. این باعث می شود که بافت اسکار نداشته باشید و به شبکیه چشم آسیب نرسد. سپس ، پزشک شما از لیزر برای درمان رگهای خونی غیر طبیعی استفاده می کند.
این بیماری چه عوارضی دارد؟
یکی از عوارض اصلی این بیماری عدم توانایی انجام برخی کارها به تنهایی است. با پیشرفت بیماری ، خواندن یا انجام سایر فعالیت ها دشوارتر می شود. معمولاً افراد مبتلا به ماکولا چشم قادر به رانندگی با ماشین نیستند. برخی از عوارض دیگر این بیماری عبارتند از :
افسردگی و اضطراب
39 درصد از افراد مبتلا به این بیماری نوعی افسردگی را تجربه می کنند. این افسردگی می تواند تا حدی ناشی از کاهش بینایی باشد. اضطراب نیز شایع است. با این حال ، افراد مبتلا و افراد فاقد این بیماری در نهایت میزان اضطراب مشابهی را تجربه می کنند.
توهمات بینایی
با کاهش دید ، ممکن است مغز دچار تصاویر کاذب یا توهم زا شود. این علامت یک مشکل بهداشت روانی نیست. افراد مسن مبتلا به اختلال بینایی به دلیل تحریک کم بینایی دچار این توهمات می شوند.
راه های پیشگیری از این بیماری کدامند؟
انجام معاینات منظم چشم برای شناسایی علائم اولیه این بیماری بسیار مهم است. اقدامات زیر ممکن است به شما در کاهش خطر ابتلا به این مشکل کمک کند:
- سایر شرایط پزشکی خود را مدیریت کنید. به عنوان مثال ، اگر به بیماری قلبی عروقی یا فشار خون مبتلا هستید ، داروی خود را به درستی مصرف کنید. همچنین دستورالعمل های پزشک را برای کنترل وضعیت خود دنبال کنید.
- سیگار نکشید. افراد سیگاری بیش از افراد غیر سیگاری به این بیماری مبتلا می شوند.
- وزن سالم داشته باشید و به طور منظم ورزش کنید. در صورت نیاز به کاهش وزن ، مقدار کالری های دریافتی خود را کاهش دهید. در مقابل میزان ورزش روزانه خود را افزایش دهید.
- یک رژیم غذایی غنی از میوه و سبزیجات را انتخاب کنید. این غذاها حاوی ویتامین های آنتی اکسیدان هستند که خطر ابتلا به تحلیل ماکولای چشم را کاهش می دهد.
ماهی را در رژیم غذایی خود بگنجانید. اسیدهای چرب امگا 3 که در ماهی وجود دارد ، ممکن است خطر تخریب ماکولا را کاهش دهد. آجیل ها مانند گردو نیز دارای اسیدهای چرب امگا 3 هستند.
منابع:
- https://en.wikipedia.org/wiki/Macular_degeneration#Signs_and_symptoms
- https://www.healthline.com/health/macular-degeneration#outlook
- https://www.webmd.com/eye-health/macular-degeneration/age-related-macular-degeneration-overview
- https://www.aao.org/eye-health/diseases/amd-macular-degeneration
